Nie ustalono dokładnie daty powstania biblioteki, wiadomo, że powstała na bazie punktu bibliotecznego istniejącego już przed powstaniem powiatu, kronika mówi o roku 1955, pierwsze wpisy do księgi inwentarzowej pochodzą z roku 1954, pierwsze sprawozdanie w Książnicy Podlaskiej pochodzi z roku 1956.
1955 – powstaje Powiatowa Biblioteka Publiczna w Mońkach. Biblioteka znajdowała się w pomieszczeniu prywatnym przy ulicy Kościelnej. Kierownikiem został Kazimierz Wyszkowski. Kierownik wraz z dwuosobowym personelem uruchomili wypożyczalnię w Mońkach i zajęli się organizacją bibliotek w powiecie. W tym samym roku przeniesiono bibliotekę do nowo wybudowanego Powiatowego Domu Kultury (mieściło się tam kino „Sputnik”).
1958 – kierownikiem została Pani Irena Antonowicz, pierwszy pracownik. biblioteki mający fachowe przygotowanie do zawodu.
1964 – biblioteka zyskała większy lokal, zorganizowano wolny dostęp do półek.
1965 – Mońki otrzymały prawa miejskie, a biblioteka została „Powiatową i Miejską Biblioteką Publiczną w Mońkach”.
1967 – biblioteka otrzymała pomieszczenie w budynku Straży Pożarnej.
1968 – zorganizowano Oddział dla Dzieci, zakupiono regały.
1975 – reforma samorządowa, od 1 września biblioteka pełniła funkcję biblioteki rejonowej (do rejonu należą również Korycin, Tykocin i Dobrzyniewo).
1985 – przeniesienie do budynku przy ulicy Białostockiej 25 (otwarcie 7 maja), zorganizowano czytelnię książek i czasopism.
1986 – nowa aranżacja wnętrza biblioteki.
1990 – próby działalności gospodarczej, utworzono punkt sprzedaży książek „Versus”.
1991 – likwidacja 50% punktów bibliotecznych, likwidacja 4 etatów, biblioteka przestaje gromadzić i opracowywać zbiory do innych placówek.
1992 – zmiana sposobu finansowania – tylko ze środków samorządowych, likwidacja filii w Hornostajach, likwidacja kolejnych 3 etatów, pod koniec roku na emeryturę odchodzi wieloletnia dyrektor biblioteki Pani
Irena Antonowicz.
1993 – dyrektorem zostaje Pani Marianna Okulczyk, mimo trudności finansowych we wnętrzu biblioteki dokonano wielu zmian, pozwalających na lepsze wykorzystanie powierzchni lokalu, czytelnicy wspomagają
bibliotekę ofiarowując jej książki i dodatkowe pieniądze przez Koło Przyjaciół Biblioteki. W bibliotece realizowane jest hasło „Jesteśmy w swoim domu?”
1994 – otwarto punkt wypożyczeń kaset wideo oraz punkt usług ksero, dzięki prowadzonej działalności gospodarczej możliwa była wymiana okien w czytelni oraz przeprowadzenie wielu innych prac remontowych, zakupiono dwa pierwsze komputery.
1995 – dyrektorem biblioteki zostaje Pani Wiesława Filipkowska, wybrana w drodze konkursu, latem przeprowadzono remont w Oddziale dla
Dzieci, zakupiono program biblioteczny MAK.
1996 – rozpoczęto wprowadzanie księgozbioru do komputera.
1999 – ogólnopolskie seminarium z zakresu czytelnictwa dziecięcego jako forma uznania za pracę oddziału
2000 – powstanie małej galeria malarstwa (Joanna Gałecka, Tomek Obuchowski, Jakub Antoniuk).
2001 – podjęcie przez bibliotekę zadań biblioteki powiatowej.
2003 – powstanie „Publicznego Punktu Dostępu do Internetu – Ikonka”.
2004 – przeniesienie filii z Dziękoń do Boguszewa.
2005 – Nasza biblioteka otrzymuje nagrodę “Srebrnej Róży” w uznaniu za swoją dotychczasową działalność. Nagroda jest przyznana przez Kapitułę działającą przy Książnicy Podlaskiej. Wydaliśmy pierwszą książkę prof. F. Kobryńczuka “Monieckie baśnie”.
2007 – Wydajemy kolejną książkę prof. F. Kobryńczuka “Nadbiebrzańskie robaczki”. Remont wypożyczalni Oddziału dla Dzieci.
2008 – Przeprowadzono termomodernizację budynku, zmieniono wejście do Oddziału dla Dzieci, wymieniono instalację CO.
2009 – Remont w bibliotece. Zmieniono podłogi, pomalowano ściany i wymieniono częściowo meble biblioteczne. Biblioteka zakwalifikowała się do Programu Rozwoju Bibliotek. Pani B. Kuprel uczestniczyła w IX
Kongresie Hiszpańskiego Oddziału Międzynarodowego Towarzystwa Organizacji Wiedzy w Walencji.
2010 – Bierzemy udział w I edycji Programu Rozwoju Bibliotek
2011 – Pani Barbara Kuprel zostaje Bibliotekarzem Roku 2010 w Województwie Podlaskim, a następnie w drodze głosowania internetowego najlepszym Bibliotekarzem Roku 2010 w Polsce
2012 – remont pomieszczeń biurowych
2013 – Wydanie publikacji “Twórcy ludowi i mistrzowie rękodzieła z Moniek i nadbiebrzańskich gmin powiatu monieckiego”, rozpoczęcie prac w systemie bibliotecznym MAKPlus
2015 – W bibliotece zrealizowano 2 projekty z Programu Równać Szanse 2014 , zakupiono sprzęt komputerowy z programu „Kraszewski. Komputery dla bibliotek 2015″
2017 – biblioteka powiatowa realizowała projekt w ramach programu “Partnerstwo dla książki”
2018 – realizacja projektu “Domy, które mówią” z programu Równać Szanse , wydano książkę o tym samym tytule, zrealizowano projekt o finansach w bibliotece
2019 – realizacja projektu “Szydełkowanie wczoraj i dziś” w Filii Bibliotecznej w Boguszewie w ramach programu Bardzo Młoda Kultura
2020 – Otwarta zostaje Mediateka przy ul. Słowackiego 4, długo oczekiwana filia Biblioteki Publicznej. Po ponad 30 latach w Mońkach znów jest kino.
2020 – Realizacja projektu “Zaprogramujmy świat! Akademia młodego kodera” w Filii Bibliotecznej w Boguszewie w ramach programu Podlaskie Lokalnie. Projekt zostaje nagrodzony w konkursie na Najciekawszą Inicjatywę Lokalną 2020
2020 – Realizacja fotograficznego projektu “#55” upamiętniającego 55. rocznicę nadania praw miejskich miastu Mońki w ramach programu Bardzo Młoda Kultura
2020 – Realizacja programu “Wirtualny spacer w przeszłość” w ramach programu Kultura w Sieci. Modernizacja strony internetowej biblioteki, zmiana logo biblioteki, powstanie wirtualnego spaceru po wnętrzu monieckiego kościoła pw. Matki Bożej Częstochowskiej i św. Kazimierza
2020 – Realizacja projektu “Mońki w fotograficznym wehikule czasu” w ramach IV konkursu oddolnych inicjatyw kulturalnych mieszkańców Gminy Mońki 2022. Powstają albumy i wystawa zawierające archiwalne i aktualne fotografie Moniek
2020 – Zamknięcie Filii Bibliotecznej w Kuleszach
2021 – Realizacja projektu “Slow life – pobudzeni naturą” w ramach programu Bardzo Młoda Kultura. Odbywają się interdyscyplinarne warsztaty oraz miejska gra terenowa
2021 – Wiesława Filipkowska – dyrektor biblioteki zostaje wyróżniona w konkursie Podlaski Bibliotekarz Roku 2020
2021 – Realizacja projektu “eRewolucja w bibliotece” w ramach programu Partnerstwo dla Książki. Cykl szkoleń dla bibliotekarzy z powiatu monieckiego
w obszarze nowych technologii
2021 – Zakupiono nowoczesny sprzęt komputerowy dla biblioteki z programu “Kraszewski. Komputery dla bibliotek”
2021/2022 – Realizacja teatralnego projektu “Zwierciadło na scenie” w ramach programu Równać Szanse
2022 – Realizacja projektu “Koncert życzeń: Mama, I love you” w ramach programy Podlaskie Lokalnie NOWEFIO 2021-2023
2022/2023 – Biblioteka zostaje beneficjentem konkursu BLISKO, stanowiącego element Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. “Biblioteka – razem ku kulturze” to jak dotychczas największy projekt realizowany przez bibliotekę
2022 – Powstaje spot promujący bibliotekę
